ژنو-چای

فضای باز رسانه ای و نقد دولت نه تنها می تواند موجب پیشرفت عملکرد و بهبود اوضاع دولت محترم شود، بلکه لازمه مردمسالاری و ابزاری قدرتمند برای مقابله با فساد است. مطلبی که به نظر نمی رسد اعضای محترم دولت اعتقاد چندانی به آن داشته باشند. دست کم عملکرد این روزهای مسؤلین دولتی بیانگر این موضوع نیست. عملکردی که کمترین تناسبی با شعارهای دهان پُرکن دولتی ها مبنی بر « استقبال از نقد» و « احترام به منتقدین» ندارد.

محمد آزادی:

پنجشنبه شب و بعد از سخنان مهم رهبر انقلاب در جمع اعضای مجلس خبرگان درباره ی برجام و اهمیت بررسی آن در مجلس شورای اسلامی، گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما به بررسی این موضوع و  فعالیت های کمیسیون ویژه برجام اختصاص یافت. نماینده مردم تهران در این برنامه بدون ورود به جزییات توافق، و یا قضاوت درباره ی کم و کیف برجام، صرفاً به بیان گزارشی از روند کاری این کمیسیون و نحوه ی بررسی برجام در مجلس پرداخت.

کمی بعد اما انتشار خبری درباره حواشی این برنامه که ابتدا در شبکه های اجتماعی منتشر شد و بعدتر با پیگیری خبرنگاران از پیشخوان خبرگزاری های هواخواه دولت سر درآورد، دستمایه ی فضاسازی تازه ی رسانه های طرفدار دولت شد. این رسانه ها مدعی شده بودند که با وجود دعوت سیما از دکتر بعیدی نژاد از کارشناسان هسته ای و از اعضای تیم مذاکره کننده، تنها به خاطر مخالفت زاکانی، ایشان از برنامه گفتگو حذف شدند.

در همین حال شهیندخت مولاوردی معاون امور زنان ریاست جمهوری هم در صفحه ی فیسبوک با انتشار مطلبی، ضمن انتقاد از به تأخیر افتادن حضورش در برنامه شبکه خبر به مناسبت هفته دولت، به خاطر آن چه وی "سین-جیم" کردن مجری برنامه می نامید به صدا و سیما حمله کرد. انتشار این یادداشت در فیسبوک که به طور هماهنگی با مصاحبه بعیدی نژاد منتشر شده بود بهانه ه ی تازه ای بود برای روزنامه ها و رسانه های هواخواه دولت برای آغاز دور تازه ای از حملات علیه رسانه ملی.

رسانه ملی با دولت چه کرد؟

همه ی این حملات و فضاسازی ها در حالی و تازه بعد از پایان هفته دولت مطرح می شود که رسانه ملی دست کم در همین یک هفته و بر اساس آماری که منتشر شده؛ آنتن‌ش را سیصد برابر بیشتر از سال گذشته در اختیار دولتی ها قرار داد. وزرا و مسؤلین مختلف دولتی با شرکت در برنامه هایی که اغلب به صورتی یکطرفه و با سخاوتمندی مدیران رسانه ملی در اختیار آن ها قرار می گفت، از دستاوردها و برنامه هایشان می گفتند. تهیه کنندگان برنامه ها در شبکه های رادیویی و تلویزیونی مختلف هر یک تدارک خوبی برای انعکاس فعالیت ها و عملکردهای دولت دیده بودند، آن چنان که مخاطبان این رسانه ها در ساعات مختلف شبانه روز و هرلحظه که پیچ رادیو را می پیچدند و یا کنترل تلویزیون را در دست می گرفتند از یکی از موفقیت های دولت با خبر می شدند.

اخبار هفته دولت، اولویت بخش های خبری سیما وصدا

معاونت خبر صدا و سیما یکی از فعال‌ترین بخش‌ها در رسانه ملی در هفته دولت بود و موفق شد با پخش بیش از صد ساعت برنامه، گزارش، گفت و گو و خبر رکورد خوبی در برنامه سازی در هفته دولت برجای بگذارد. بر اساس گزارش، اداره کل  پخش اخبار سیما که وظیفه اطلاع رسانی از طریق بخش‌های مختلف خبری را در شبکه های یک، دو، سه، چهار، پنج، قرآن و جام جم بر عهده دارد در این هفته، هفت ساعت و ۴۵ دقیقه از زمان بخش‌های خبری را به موضوعات مربوط به هفته دولت اختصاص داده است.

خبر افتتاح و بهره برداری از طرح‌ها، گزارش های خبری درباره عملکرد دولت، پخش  مصاحبه‌های خبری از اعضای هیئت دولت و مصاحبه‌های مردمی دراین‌باره از جمله موضوعاتی هستند که این اداره کل در بخش های خبری خود در هفته دولت  به آن‌ها پرداخته است. اخبار سیما با پخش ۲۱۴ خبر مکتوب، ۱۳۰ گزارش خبری و ارتباط زنده تصویری در این هفته، در بخش های خبری که از بامداد تا شامگاه محدوده زمانی وسیعی از برنامه‌های شبکه های مختلف سیما را در بر می‌گیرند، سهم مناسبی در معرفی برنامه‌ها و عملکرد دولت یازدهم بر عهده گرفته است. اداره کل اخبار صدا نیز در هفته دولت ۷۵۴ دقیقه را برای اخبار مربوط به هفته دولت اختصاص داد.

این اداره کل در بخش های خبری در رادیوهای سراسری، پیام، جوان، فرهنگ، استان، قرآن، سلامت و ورزش علاوه بر ارائه اخبار ایران و جهان تلاش کرده در خبرهای مکتوب، مصاحبه‌های رادیویی و ارتباط مستقیم تلفنی به تشریح عملکرد دولت اهتمام ورزد. بخش های خبری رادیو در مجموع ۵۳۰ خبر مکتوب و ۲۰۳ گزارش خبری ویژه هفته دولت پخش کردند تا هیچ یک از موضوعات خبری در هفته دولت از رصد مخاطبانشان جا نماند.

خبرگزاری صداوسیما هم در هفته دولت تلاش کرد با پخش ۳۶۸۴ دقیقه خبر در قالب های گزارش خبری، خبر مکتوب و سایر تولیدات خبری به پوشش برنامه های هفته دولت بپردازد، که از این میزان، سایت این خبرگزاری هم ۴۹۰ خبر مرتبط با این مناسبت را روی خروجی خود قرار داد.

باشگاه خبرنگاران جوان نیز با تولید حدود ۱۸۰ دقیقه خبر و گزارش های خبری به انعکاس فعالیت‌ها و برنامه های هفته دولت پرداخت. برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری ۲۲:۳۰ شبکه دو هم همچون سال‌های گذشته با بررسی موضوعات مختلف در خصوص هفته دولت، پنجشنبه ۵ شهریورماه با دعوت از مسعود سلطانی فر معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری" زمانی را برای یکی از اعضای دولت فراهم آورد تا عملکرد این دستگاه را برای مردم تشریح کند.

شبکه خبر میزبان وزرا

بخشی از مأموریت معاونت خبر در هفته دولت را "شبکه خبر" بر عهده گرفته بود و با دعوت از وزرا، معاونان و مدیران کل در دولت یازدهم، گزارش جامعی از عملکرد دولت را برای مردم تشریح کرد.شاخص‌ترین برنامه این شبکه "تیتر امشب" بود که میزبان ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، دکتر هاشمی وزیر بهداشت، علی اصغرفانی وزیر آموزش و پرورش، زنگنه وزیر نفت  طیب نیا وزیر اقتصاد و علی ربیعی وزیرتعاون، کار ورفاه اجتماعی بود. همچنین برنامه "پیشخوان خبر"شبکه خبر با حضور ابوالفضل رضوی معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری با موضوع ویژگی های طرح مشارکت مردم برای راه اندازی واحدهای تولیدی در روستا و برنامه‌های دولت برای اقتصادی کردن مشاغل روستایی، از شبکه خبر پخش شد. این شبکه نیز با پخش مستقیم گفت و گوی مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی دکتر روحانی رئیس جمهور محترم بیش از دو ساعت، آنتن شبکه را به انعکاس این نشست خبری  اختصاص داد. این ویژه برنامه‌ها در حالی پخش می‌شد که اطلاع رسانی گسترده ای در شبکه خبر در بخش های مختلف خبری از افتتاح طرح های عمرانی و برنامه های دولت در این هفته صورت گرفت.

برنامه های "صبح به خیر"،"نبض دانشجو" و "حساس نشو" هم در این شبکه علاوه بر موضوعات روزانه خود نگاهی ویژه به موضوع عملکرد دولت در هفته دولت داشتند.

دولت با رسانه ملی چه کرد؟!

 در مقابل اما و با وجود همه همکاری سخاوتمندانه مدیران و بخشهای مختلف رسانه ملی با دولت، دولتی ها و رسانه های هواخواه دولت از هر فرصتی برای فشار و تضعیف رسانه ملی استفاده می کردند. این آش آنقدر شور شد که کار به قطع بودجه صدا و سیما هم کشید. کامران نجف زاده خبرنگار صدا و سیما در صرفاً جهت اطلاع چند هفته پیش به همین موضوع پرداخت و با لحنی کنایه دار گفت: « اگر می بینید خبرها به این صورت شده بدانید حقوق ما دست دولته و اگه غیر این عمل کنیم بودجه صدا و سیما را نمی دهند و حقوق ما را قطع می کنند! پس مجبوریم بگیم همه جا آرومه!!» در حقیقت دولتی ها در اقدامی غیرقابل توجیه کوشیدند با استفاده از اهرم بودجه، رسانه ملی را مجبور به ثناگویی از دولت کنند.

با این همه به نظر نمی رسید پخش تنها یک برنامه با حضور یکی از منتقدین دولت، در میان خیل چند صد ساعت تریبونهایی که سیما در اختیار مسؤلین دولتی قرار داده بود می تواند این چنین مقامات و مسؤلان دولتی را آشفته سازد. و این همه در حالی بود که در همان برنامه ی کذایی هم کوچکترین انتقادی نه تنها به دولت، و نه حتی نسبت به برجام از سوی رییس کمیسیون ویژه مجلس مطرح نشد.

فضای باز رسانه ای و نقد دولت نه تنها می  تواند موجب پیشرفت عملکرد و بهبود اوضاع دولت محترم شود، بلکه لازمه مردمسالاری و ابزاری قدرتمند برای مقابله با فساد است. مطلبی که به نظر نمی رسد اعضای محترم دولت اعتقاد چندانی به آن داشته باشند. دست کم عملکرد این روزهای مسؤلین دولتی بیانگر این موضوع نیست. عملکردی که کمترین تناسبی با شعارهای دهان پُرکن دولتی ها مبنی بر « استقبال از نقد» و « احترام به منتقدین» ندارد.